Vải Felt Là Gì? Những Điều Thú Vị Cần Biết Về Vải Không Dệt

Vải felt là một trong những loại chất liệu thủ công quen thuộc, được ứng dụng rộng rãi trong may mặc, đồ trang trí và các sản phẩm handmade. Với đặc tính mềm, dễ tạo hình và đa dạng màu sắc, vải felt mang đến sự tiện lợi và sáng tạo trong nhiều lĩnh vực. Vậy vải felt là gì và vì sao lại được ưa chuộng đến vậy? Hãy cùng Routine tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau. 

1. Vải felt là gì? 

Vải felt (hay còn gọi là vải nỉ) là một loại vải không dệt, được tạo thành bằng cách nén, ép và liên kết các sợi vải lại với nhau nhờ nhiệt, hơi ẩm và áp lực. Nguyên liệu để sản xuất felt có thể là sợi tự nhiên (như lông cừu, lông thỏ) hoặc sợi nhân tạo (như acrylic, polyester). 

Loại vải này có cấu trúc dày, mềm, chắc chắn, thường được ứng dụng trong thời trang, thủ công, trang trí nội thất và cả trong công nghiệp nhờ những đặc tính như cách nhiệt, cách âm, bền và dễ tạo hình.

>> Xem thêm: Vải nỉ là gì? Những tính năng ưu việt của vải nỉ

Vải felt hay vải nỉ, là loại vải được hình thành mà không cần dệt hay đan (Nguồn: Internet)

2. Nguồn gốc của vải felt 

Vải felt được coi là một trong những chất liệu lâu đời nhất mà con người từng tạo ra. Các bằng chứng khảo cổ cho thấy nó đã xuất hiện khoảng 6500 năm TCN, sớm hơn cả kỹ thuật dệt và đan sợi. Chính vì vậy, felt không chỉ là một loại vải mà còn là minh chứng cho bước khởi đầu trong lịch sử chế tác vật liệu của nhân loại. 

Nguồn gốc của felt gắn liền với nhiều truyền thuyết. Ở phương Tây, câu chuyện về Thánh Clement hay Thánh James tình cờ phát hiện ra felt khi nhét sợi tự nhiên vào giày để giảm phồng rộp vẫn được lưu truyền. Trong thần thoại Sumer, chiến binh Urnamman lại được xem là người đầu tiên phát hiện ra chất liệu này, cho thấy felt luôn mang sắc thái huyền thoại trong các nền văn hóa. 

Tại châu Á, vải nỉ sớm trở thành một phần thiết yếu của đời sống du mục. Người Tây Tạng dùng felt để chống rét, người Mông Cổ tận dụng nó để dựng yurt, còn ở Ấn Độ, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ, chất liệu này được ứng dụng trong thảm, chăn và yên ngựa. Các mẫu felt cổ xưa tinh xảo nhất được cho là xuất phát từ vùng Altai, và dù trải qua hàng nghìn năm cùng sự xuất hiện của sợi nhân tạo, felt từ len tự nhiên vẫn giữ vai trò quan trọng trong thủ công và nghệ thuật.

Vải felt có nguồn gốc từ thời cổ đại, xuất hiện khoảng 6500 năm TCN (Nguồn: Internet)

3. Quy trình sản xuất vải felt 

Quy trình tạo nên vải felt thay đổi tùy thuộc vào nguồn nguyên liệu, có thể là len tự nhiên, sợi tổng hợp như acrylic, hoặc các loại sợi khác. Dưới đây là các công đoạn cơ bản trong sản xuất: 

• Bước 1: Chuẩn bị sợi - Nguyên liệu có thể đến từ len cừu, lông thỏ, hay các động vật có lông khác. Với sợi nhân tạo như rayon hoặc acrylic, quá trình bắt đầu bằng việc hòa tan polymer trong dung dịch hóa chất, sau đó kéo thành sợi để sử dụng. 

• Bước 2: Làm tơi và phối trộn - Sợi sau khi chuẩn bị được đưa vào thiết bị hình trụ gắn đinh thép để đánh tơi. Công đoạn này giúp các sợi tách nhỏ, phân bố đều và hòa quyện thành khối đồng nhất. 

• Bước 3: Chải thành lớp - Một loại máy chuyên dụng sẽ chải sợi thành các lớp mỏng, song song và đều đặn. Nhờ đó, cấu trúc cơ bản của vải bắt đầu hình thành. 

• Bước 4: Ghép lớp và tạo khối - Những lớp sợi mỏng được xếp chồng lên nhau bằng máy “cross-lapper” hoặc “vlamir”. Khi kết hợp lại, chúng tạo thành tấm dày hơn, đạt độ nén cần thiết cho quá trình xử lý kế tiếp. 

• Bước 5: Ép nhiệt và gia cố - Các khối sợi được làm ẩm, gia nhiệt rồi nén dưới áp lực cao. Nhiệt độ và độ ẩm khiến sợi liên kết chặt chẽ, giúp vải có độ bền và chắc chắn. 

• Bước 6: Xử lý hóa chất - Ở một số cơ sở, vải được xử lý bằng axit sunfuric để gia tăng độ cứng. Sau đó, hóa chất được trung hòa bằng nước ấm kết hợp soda ash nhằm đảm bảo an toàn. 

• Bước 7: Làm mịn bề mặt - Vải được đưa qua hệ thống con lăn công nghiệp để làm phẳng, loại bỏ những điểm gồ ghề, giúp bề mặt trở nên mịn màng, đồng đều. 

• Bước 8: Hoàn thiện sản phẩm - Thành phẩm có thể được nhuộm màu, cắt thành tấm, cuộn lớn, hoặc tạo hình theo yêu cầu. Nhờ vậy, vải felt sẵn sàng cho nhiều ứng dụng khác nhau như may mặc, nội thất hay đồ thủ công.

>> Xem thêm: Wool là gì? Các loại vải len và sự thật thú vị về chất liệu sợi len

Vải felt được làm bằng cách nén sợi dưới tác động của nhiệt và áp lực (Nguồn: Internet)

4. Đặc tính nổi bật của vải felt 

Felt sở hữu những điểm khác biệt rõ rệt so với các loại vải dệt truyền thống. Cấu trúc hình thành từ quá trình ép sợi khiến chất liệu này vừa có ưu thế trong ứng dụng, vừa tồn tại những hạn chế cần lưu ý. 

4.1. Ưu điểm 

• Khả năng giữ nhiệt ổn định: Chất vải dày giúp hạn chế thất thoát nhiệt, nhờ đó giữ ấm tốt vào mùa lạnh và duy trì sự dễ chịu khi thời tiết nóng hơn. 

• Tính năng cách âm: Cấu trúc ép chặt cho phép vải hấp thụ tiếng ồn, giảm độ vang và tạo nên không gian yên tĩnh hơn. 

• Dễ thao tác: Người dùng có thể cắt thành nhiều hình dạng phức tạp, ghép các mảnh lại mà không lo sờn mép, phù hợp cho các sản phẩm thủ công hay vật dụng trang trí. 

• Màu sắc đa dạng: Từ tông trầm đến tông rực rỡ, felt đem lại nhiều lựa chọn trong thiết kế sáng tạo. 

• Độ bền cao: Chất liệu này khó rách, ít bị biến dạng và có khả năng chống mài mòn tốt. 

• Giá trị thẩm mỹ: Bề mặt vải mịn, tự nhiên, gợi sự ấm áp nên thường được ứng dụng trong nội thất hoặc trang trí sự kiện. 

4.2. Nhược điểm 

• Khi thấm nước, vải trở nên nặng, lâu khô và có nguy cơ mốc nếu không được phơi khô hoàn toàn. 

• Độ mềm đặc trưng có thể khiến vải biến dạng hoặc rách khi bị kéo căng hoặc chịu lực mạnh. 

• Thành phần sợi hỗn hợp khiến quá trình tái chế trở nên phức tạp, khó tận dụng lại triệt để. 

• Tiếp xúc lâu dài với ánh nắng trực tiếp có thể làm màu sắc phai nhạt hoặc mất độ tươi sáng.

Vải felt bền, cách âm cách nhiệt tốt nhưng dễ thấm nước và biến dạng (Nguồn: Internet)

5. Ứng dụng phổ biến của vải felt trong đời sống 

Nhờ tính chất đặc biệt, vải felt hiện diện trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ thời trang, nội thất cho đến đồ thủ công mỹ nghệ. Tùy theo độ dày và loại xơ sợi sử dụng, chất liệu này được chế tác thành nhiều sản phẩm mang giá trị sử dụng và thẩm mỹ cao. 

5.1. Thời trang 

Trong ngành may mặc, vải felt thường được sử dụng để sản xuất áo khoác, mũ nồi, giày dép hoặc phụ kiện mùa đông. Kết cấu dày dặn của vải giúp sản phẩm giữ được dáng và tăng khả năng bảo vệ cơ thể trước thời tiết lạnh giá. Ngoài ra, các nhà thiết kế cũng khai thác đặc tính dễ định hình của felt để tạo ra những trang phục mang tính sáng tạo cao. 

Vải felt thường được dùng để làm áo khoác, mũ, túi xách và phụ kiện thời trang (Nguồn: Internet)

5.2. Trang trí nội thất 

Felt được ứng dụng nhiều trong thiết kế nội thất nhờ khả năng cách âm và giữ nhiệt. Các tấm vải dạ thường dùng để làm thảm trải sàn, tấm ốp tường hoặc lót bàn ghế. Đặc biệt, loại felt nhiều màu sắc còn được ưa chuộng trong các sản phẩm trang trí, mang lại không gian sống sinh động và ấm áp. 

5.3. Đồ chơi cho trẻ em 

Do đặc tính mềm mại và dễ tạo hình, vải felt là chất liệu phổ biến trong sản xuất đồ chơi thủ công cho trẻ nhỏ. Từ thú nhồi bông, sách vải đến các bộ xếp hình an toàn, felt đều được sử dụng vì ít gây trầy xước và hạn chế nguy cơ tổn thương. Ngoài ra, sản phẩm từ felt có trọng lượng nhẹ, phù hợp để trẻ em cầm nắm, khám phá. 

5.4. Đồ handmade 

Trong lĩnh vực thủ công mỹ nghệ, vải felt được xem là nguyên liệu quen thuộc bởi dễ thao tác và có bảng màu đa dạng. Người làm đồ handmade thường sử dụng felt để sáng tạo các món phụ kiện như ví, móc khóa, búp bê, hoa giả hoặc các sản phẩm trang trí theo mùa lễ hội. Tính linh hoạt của vải cho phép người thợ tự do biến tấu, tạo nên những tác phẩm mang dấu ấn cá nhân.

Vải felt được dùng nhiều để làm đồ handmade như móc khóa, búp bê và đồ trang trí (Nguồn: Internet)

5.5. Làm túi đựng 

Nhờ đặc tính mềm mịn và không làm trầy xước bề mặt, vải felt thường được lựa chọn làm chất liệu bảo vệ. Nó được ứng dụng phổ biến trong sản xuất hộp đựng, túi kính, bao đựng máy ảnh và nhiều phụ kiện lưu trữ khác. Kết cấu êm dịu của vải giúp giữ vật dụng an toàn, hạn chế tối đa va chạm và trầy xước. Bên cạnh đó, chất liệu này còn mang lại sự bảo quản nhẹ nhàng nhưng hiệu quả cho những món đồ dễ hư hỏng. 

5.6. Trang trí sự kiện 

Felt không chỉ là vật liệu hữu ích mà còn mang đến tính thẩm mỹ cao trong trang trí sự kiện. Với đặc tính dễ tạo hình, vải có thể được kết hợp để dựng cổng chào hoặc thiết kế khu vực đón khách ấn tượng. Các chi tiết trang trí như bóng bay hay lồng đèn khi phủ thêm lớp felt sẽ tạo hiệu ứng ánh sáng độc đáo, làm cho không gian thêm sinh động. Ngoài ra, vải felt cũng rất thích hợp để cắt thành banner, bảng hiệu, hay các chi tiết mang thông điệp chào mừng, giúp tạo dấu ấn riêng cho sự kiện. 

 

Phía trên là những thông tin về vải felt là gì, nguồn gốc cũng như các ứng dụng phổ biến trong cuộc sống. Đây là một chất liệu mang tính ứng dụng cao, vừa đơn giản lại vừa tinh tế, phù hợp trong nhiều lĩnh vực. Nếu bạn yêu thích sự sáng tạo và mong muốn tìm hiểu thêm nhiều kiến thức hữu ích về chất liệu, phong cách hay bí quyết chăm sóc bản thân, đừng quên đồng hành cùng Routine để cập nhật những xu hướng mới và chọn cho mình sản phẩm phù hợp nhất.